Cách xác định lỗ và chuyển lỗ thuế thu nhập doanh nghiệp được quy định tại Điều 9 của Thông tư 78/2014/TT-BTC. Theo đó thì: Lỗ phát sinh trong kỳ tính thuế là số chênh lệch âm về thu nhập tính thuế chưa bao gồm các khoản lỗ được kết chuyển từ các năm trước chuyển sang. ( Vậy là muốn biết doanh nghiệp trong kỳ lãi hay lỗ thì phải dựa vào Thu Nhập Tính Thuế )
Cách xác định lỗ - lãi:
Thu nhập tính thuế được xác định theo công thức sau:
|
Thu nhập tính thuế
|
=
|
Thu nhập chịu thuế
|
-
|
Thu nhập được miễn thuế
|
+
|
Các khoản lỗ được kết chuyển theo quy định
|
|
Thu nhập
chịu thuế
|
=
|
Doanh thu
|
-
|
Chi phí được trừ
|
+
|
Các khoản thu nhập khác
|
- Nếu: ( DT - CP được trừ + TN khác ) - Thu nhập miễn thuế > 0
=> Kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh trong kỳ là LÃI.
- Nếu: ( DT - CP được trừ + TN khác ) - Thu nhập miễn thuế < 0
=> Kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh trong kỳ là LỖ.
* Các bạn chỉ được chuyển lỗ khi xác định kết quả hoạt động SXKD là LÃI.
(lãi mới cần chuyển lỗ để nộp ít thuế đi hoặc không phải nộp, còn khi đã lỗ thì chắc chắn chúng ta không phải nộp thuế TNDN - số lỗ đó chúng ta sẽ theo dõi để chuyển vào các kỳ sau khi có lãi)
Doanh nghiệp tạm thời chuyển lỗ vào thu nhập của các quý khi tính tạm nộp quý có lãi và chuyển chính thức vào năm sau khi lập tờ khai quyết toán thuế năm.
- Doanh nghiệp có số lỗ giữa các quý trong cùng một năm tài chính thì được bù trừ số lỗ của quý trước vào các quý tiếp theo của năm tài chính đó.
Cách chuyển lỗ giữa các Qúy:
Kế Toán chỉ thực hiện chuyển lỗ khi xác định được trong kỳ DN lãi.
Kế Toán Thiên Ưng ví dụ:
Qúy 1/2021: Thiên Ưng có số liệu như sau:
Doanh thu: 511 = 100 triệu
Thu nhập khác: 711 = 5 triệu, 515 = 5 triệu
Chi phí: 642 + 635 + 632 + 811 = 120 triệu (toàn bộ là CP được trừ)
Thiên ưng không có thu nhập Miễn thuế, các kỳ trước lãi (đã đóng thuế).
Tạm tính quý 1 như sau:
(DT - CP được trừ + TN khác) - Thu nhập miễn thuế = 511 - (642 + 635 + 632 + 811) + (711 + 515) - 0
= 100tr - 120tr + 10tr = - 10tr
=> Qúy 1 lỗ 10 triệu (không phải nộp thuế)
Qúy 2/2021: Thiên Ưng lỗ 5 triệu (không phải nộp thuế)
( Vì vẫn lỗ nên Thiên Ưng không được chuyển số lỗ 10 triệu của quý 2).
Qúy 3/2021: Thiên Ưng có số liệu như sau:
Doanh thu: 511 = 150 triệu
Thu nhập khác: 711 = 6 triệu, 515 = 2 triệu
Chi phí: 642 + 635 + 632 = 130 triệu và 811 = 3tr
(811= 3 triệu là CP không được trừ khi tính thuế TNDN do nộp phạt mất hóa đơn liên 2 đầu vào)
(DT - CP được trừ + TN khác) - Thu nhập miễn thuế
= 511 - (642 + 635 + 632) + (711 + 515) - 0
= 150tr - 130tr + 8tr = 12tr
=> Qúy 3 Thiên Ưng lãi 12 triệu
Vì quý 3 lãi mà các quý trước (quý 1 và quý 2 lỗ) nên Thiên Ưng sẽ chuyển lỗ theo nguyên tắc: Chuyển toàn bộ và liên tục nhưng tối đa bằng số lãi của kỳ này Nên quý 3/2021 Thiên Ưng chỉ cần chuyển 10tr của quý 1 và 2tr của quý 2 => Qúy 3 Thiên Ưng không phải nộp thuế
(Còn 3tr lỗ còn lại của quý 2 Thiên Ưng sẽ theo dõ và chuyển vào các quý sau (nếu lãi)
Hiện nay doanh nghiệp không phải làm tờ khai tạm tính thuế TNDN nữa rồi nên các bạn căn cứ vào số liệu về DT - CP trên sổ sách kế toán để tạm tính ra số tiền thuế TNDN như trên:
+ Nếu ra lãi thì nhân với mức thuế suất mà DN các bạn áp dụng rồi đi nộp tiền.
+ Nếu ra lỗ thì không phải là gì cả (không cần báo cáo, không phải nộp thuế)
Trên đây là hướng về việc chuyển lỗ giữa các quý trong cùng 1 năm, còn nếu khác năm: tức là từ năm trước chuyển sang năm sau thì xác định như sau:
- Doanh nghiệp sau khi quyết toán thuế mà bị lỗ thì chuyển toàn bộ và liên tục số lỗ vào thu nhập (thu nhập chịu thuế đã trừ thu nhập miễn thuế) của những năm tiếp theo. Thời gian chuyển lỗ tính liên tục không quá 5 năm, kể từ năm tiếp sau năm phát sinh lỗ.
- Doanh nghiệp tạm thời chuyển lỗ vào thu nhập của các quý của năm sau khi lập tờ khai tạm nộp quý và chuyển chính thức vào năm sau khi lập tờ khai quyết toán thuế năm. 
Kế Toán Thiên Ưng ví dụ:
Năm 2020:
+ Qúy 2: Lãi 10 tr => nộp thuế theo mức thuế suất mà DN áp dụng.
+ Qúy 3: Lỗ 5 tr
+ Qúy 4: Lỗ 20 tr
+ Nhưng khi quyết toán Thuế trên tờ khai quyết toán thuế TNDN mẫu 03/TNDN lại phát sinh lỗ 15 tr
(chỉ tiêu thu nhập tính thuế C1 = (15.000.000).)
Năm 2021:
Qúy 1 lãi 18tr thì kế toán được quyền chuyển số lỗ của năm 2020 sang, nhưng số lỗ được chuyển không được lấy ở các Qúy của năm trước mà phải lấy trên tờ khai quyết toán thuế Mẫu 03/TNDN tại chỉ tiêu C1 - Thu nhập chịu thuế.
=> Chuyển lỗ 15tr từ chỉ tiêu C1 trên tờ khai quyết toán thuế TNDN 2020 vào quý 1/2021
=> Sau khi chuyển lỗ 15tr thì Qúy 1/2021 chỉ còn 3tr tính thuế => DN tính thuế trên 3tr theo mức thuế suất DN áp dụng.
Chú ý khi chuyển lỗ: phải chuyển toàn bộ và liên tục số lỗ vào thu nhập (thu nhập chịu thuế đã trừ thu nhập miễn thuế).
Việc chuyển lỗ giữa các năm được thực hiện khi kế toán làm tờ khai quyết toán thuế TNDN mẫu 03/TNDN và được thực hiện thông qua Phụ lục 03-2A/TNDN (để phần mềm HTKK tổng hợp số liệu lên chỉ tiêu C3 trên tờ khai quyết toán 03/TNDN)
Ví dụ:
Năm 2016: Quyết toán ra lãi (không có số lỗ)
Năm 2017: Quyết toán ra lãi (không có số lỗ)
Năm 2018: Quyết toán ra lỗ: C1 = (30.000.000)
Năm 2019: Quyết toán ra lãi: C1 = 10.000.000
Vĩ lãi mà năm trước có lỗ chưa chuyển nên sẽ thực hiện chuyển lỗ theo nguyên tắc tối đa bằng số lãi của năm nay (2019) nên sẽ chuyển số lỗ 10.000.000 (trong 30tr) của năm 2018 vào năm 2019 để năm 2019 Thu nhập tính thuế C4 về bằng 0 (không phải nộp thuế)
Năm 2020: Quyết toán ra lỗ: C4 = (10.000.000)
Năm 2021: Quyết toán ra lãi: C4 = 50.000.000
Vì 2021 lãi mà các năm trước còn số lỗ chưa được chuyển hoặc chưa chuyển hết (Năm 2018 còn 20 triệu, năm 2020 có 10 triệu) nên số lỗ này sẽ được chuyển toàn bộ vào năm 2021 trên bảng phụ lục chuyển lỗ 03-2A/TNDN như sau:
Doanh nghiệp tạm thời chuyển lỗ vào thu nhập của các quý của năm sau khi lập tờ khai tạm nộp quý và chuyển chính thức vào năm sau khi lập tờ khai quyết toán thuế năm.
Ví dụ 1: Năm 2020 DN A có phát sinh lỗ là 10 tỷ đồng, năm 2021 DN A có phát sinh thu nhập là 12 tỷ đồng thì toàn bộ số lỗ phát sinh năm 2020 là 10 tỷ đồng, DN A phải chuyển toàn bộ vào thu nhập năm 2021.
Ví dụ 2: Năm 2020 DN B có phát sinh lỗ là 20 tỷ đồng, năm 2021 DN B có phát sinh thu nhập là 15 tỷ đồng thì:
+ DN B phải chuyển toàn bộ số lỗ 15 tỷ đồng vào thu nhập năm 2021;
+ Số lỗ còn lại 5 tỷ đồng, DN B phải theo dõi và chuyển toàn bộ liên tục theo nguyên tắc chuyển lỗ của năm 2020 nêu trên vào các năm tiếp theo, nhưng tối đa không quá 5 năm, kể từ năm tiếp sau năm phát sinh lỗ.
*** Việc chuyển lỗ giữa các năm được thực hiện trên phụ lục 03-2A/TNDN khi thực hiện quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp. Sau khi các bạn hoàn thành việc chuyển lỗ trên phụ lục này phần mềm sẽ tổng hợp vào chỉ tiêu C3 trên tở khai quyết toán thuế TNDN mẫu 03/TNDN.
Chú ý:
- Trường hợp cơ quan có thẩm quyền kiểm tra, thanh tra quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp xác định số lỗ doanh nghiệp được chuyển khác với số lỗ do doanh nghiệp tự xác định thì số lỗ được chuyển xác định theo kết luận của cơ quan kiểm tra, thanh tra nhưng đảm bảo chuyển lỗ toàn bộ và liên tục không quá 5 năm, kể từ năm tiếp sau năm phát sinh lỗ theo quy định.
Quá thời hạn 5 năm kể từ năm tiếp sau năm phát sinh lỗ, nếu số lỗ phát sinh chưa chuyển hết thì sẽ không được chuyển vào thu nhập của các năm tiếp sau.
- Doanh nghiệp chuyển đổi loại hình doanh nghiệp, sáp nhập, hợp nhất, chia, tách, giải thể, phá sản phải thực hiện quyết toán thuế với cơ quan thuế đến thời điểm có quyết định chuyển đổi loại hình doanh nghiệp, sáp nhập, hợp nhất, chia, tách, giải thể, phá sản của cơ quan có thẩm quyền, số lỗ của doanh nghiệp phát sinh trước khi chuyển đổi, sáp nhập, hợp nhất phải được theo dõi chi tiết theo năm phát sinh và bù trừ vào thu nhập cùng năm của doanh nghiệp sau khi chuyển đổi, sáp nhập, hợp nhất hoặc được tiếp tục chuyển vào thu nhập của các năm tiếp theo của doanh nghiệp sau khi chuyển đổi, sáp nhập, hợp nhất để đảm bảo nguyên tắc chuyển lỗ tính liên tục không quá 5 năm, kể từ năm tiếp sau năm phát sinh lỗ
P/S: Những phần in nghiêng là câu từ trong thông tư 78/2014/TT-BTC
KẾ TOÁN THIÊN ƯNG XIN CHÚC TẤT CẢ CÁC BẠN LÀM TỐT -
CHUYỂN LỖ ĐÚNG LUẬT
